Petycja Dariusza Majewskiego do Rady Miejskiej w Piątku w sprawie pomników przyrody

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
Art. 74. Ochrona środowiska jako obowiązek władz publicznych
1. Władze publiczne prowadzą politykę zapewniającą bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
2. Ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych.
3. Każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska.
4. Władze publiczne wspierają działania obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2018 r. poz. 1614, z późn. zm.) w art. 4 stanowi, że:
1. Obowiązkiem organów administracji publicznej, osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym.
2. Organy administracji publicznej są obowiązane do zapewnienia warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych dla ochrony przyrody.
3. Obowiązkiem organów administracji publicznej, instytucji naukowych i oświatowych, a także publicznych środków masowego przekazu jest prowadzenie działalności edukacyjnej, informacyjnej i promocyjnej w dziedzinie ochrony przyrody.

Toruń, dnia 3 listopada 2025 roku
Dariusz Majewski 87-100 Toruń dmajewsk@o2.pl
Do Rady MIEJSKIEJ w PIĄTKU
Urząd Miejski w Piątku ul. Rynek 16 99-120 Piątek
PETYCJA składana w interesie PUBLICZNYM 

Dzień dobry,
W trosce o właściwą ochronę cennych przyrodniczo obiektów oczekując jednocześnie wsparcia zagwarantowanego mi na podstawie art. 74 pk 4 Konstytucji RP „Władze publiczne wspierają działania obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska” - niniejszym wnoszę, wnioskuję, ślicznie proszę o
1. Zmianę - AKTUALIZACJĘ Prawa Miejscowego w zakresie funkcjonowania 5 pomników przyrody tj. UTWORZENIE UCHWAŁY (lub uchwał) Rady MIEJSKIEJ w sprawie pomników przyrody lub w sprawie aktualizacji danych pomników przyrody znajdujących się na terenie GMINY PIĄTEK w celu dostosowania prawa miejscowego do aktualnych przepisów wynikających z ustawy o ochronie przyrody i wyeliminowania niejasności w zakresie sprawującego nadzór
2. Wprowadzenie do programu ochrony środowiska bardziej szczegółowych zapisów: „każdy pomnik przyrody jest wizytowany raz na rok lub raz na dwa lata i podczas takiego przeglądu w terenie sprawdzane są: kompletność i widoczność oznakowania, ogólny wizualny stan zdrowia, przestrzeganie zakazów (np. porządek, niszczenie, zaśmiecanie itp.) i ewentualne potrzeby działań ochronnych i zapobiegawczych; dane te są zapisywane, przekazywane Burmistrzowi i przekazywane Radzie jako dowód ochrony” celem zapewnienia prawidłowej ochrony pomników przyrody i prawidłowej realizacji programu ochrony środowiska.

Uzasadnienie:
AD 1
Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody z 2004 roku jedynym zarządzającym pomnikami przyrody na swoim terenie są Rady Miast (Gmin) wraz z Burmistrzem (Wójtem, Prezydentem)
Zgodnie z rozporządzeniem ministra środowiska z 11 września 2012 roku o Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody (CRFOP) prowadzonym przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska (GDOŚ) to Rady Miast (gmin) są zobowiązane do uaktualnienia Centralnego Rejestru Form Ochrony Przyrody w zakresie danych dotyczących pomników przyrody znajdujących się na ich terenie. Odbywa się to w formie uchwał po uzgodnieniu z RDOś i finalnie wysłaniu do Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.
Zgodnie z art. 21 pkt 4 ustawy z dnia 23.01.2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. z roku 2009 Nr 92, poz. 753 ze zm.), rady gmin przejęły WSZYSTKIE KOMPETENCJE organów które utworzyły lub ustanowiły pomniki przyrody w przeszłości.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, przy czym zadania własne obejmują m. in. sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.
Wskazanie sprawującego nadzór jest aktualnym wymogiem w procedurze tworzenia uchwał ustanawiających pomniki przyrody i wynika on z art. 44 punkt 2 ustawy o ochronie przyrody.
Na terenie GMINY PIĄTEK zgodnie z danymi CRFOP winno znajdować się przynajmniej 5 pomników przyrody - na wszystkie 5 z terenu gminy - które funkcjonują, ale zostały utworzone przez organy, które już nie istnieją lub nie posiadają kompetencji do zarządzania pomnikami przyrody (5) albo w akcie ustanawiającym nie wskazano sprawującego nadzór zgodnego z ustawą o ochronie przyrody (0).
Po dacie 01.08.2009 r. wszedł w życie przepis art. 21 pkt. 4 ustawy z dnia 23.01.2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie, który przyznaje kompetencje w tym zakresie radom gmin. Kompetencje te są zgodne z ustawą o ochronie przyrody z 2004 roku.
Jednak w „starych”, „dawnych” aktach prawnych kompetencje pozostały niezmienione.
Jest to przyczyna i powód nieporozumień np. w zakresie określenia zarządzającego. Ponadto istnieje niezgodność w tym zakresie pomiędzy ustawami - aktami wyższego rzędu - uchwałą o ochronie przyrody z 2004 roku, a uchwałami mniejszego rzędu - aktami ustanawiającymi pomniki przyrody (prawo miejscowe)..
W 2018 roku NIK przeprowadził kontrolę 29 gmin w zakresie lokalnych form ochrony przyrody. W kontrolowanych gminach ponad 70% lokalnych form ochrony przyrody funkcjonowało na podstawie aktów prawa miejscowego, wydanych przez inne niż rada gminy organy. Akty te nie spełniały obowiązujących wymogów i zawierały nieaktualne dane. Mimo to w 90% gmin nie podejmowano działań w celu wydania przez rady gmin uchwał dostosowujących ww. akty prawa miejscowego do obecnego stanu prawnego i faktycznego. NIK wydał rekomendacje dla Wójtów, Burmistrzów, Prezydentów.
Wnioskował między innymi o: „Dokonanie przeglądu stanu lokalnych form ochrony przyrody oraz ustalenie niezbędnych potrzeb dla ich zabezpieczenia; (...) podjęcie działań dla zgodnego z przepisami prawa i stanem faktycznym uregulowania w aktach prawa miejscowego funkcjonowania lokalnych form ochrony przyrody; (...) przekazywanie bieżących danych o ustanowieniu i zniesieniu formy ochrony do regionalnych dyrekcji ochrony środowiska i GDOŚ oraz zaktualizowanego ich stanu”.
Dla większej świadomości zaleca się i sugeruje zapoznania się z jednym z takich raportów pokontrolnych dostępnych na stronie NIK w wyszukiwarce wystąpień pokontrolnych np. poprzez wpisanie frazy „P/17/049 lokalne formy ochrony”. Będzie to doskonała okazja do zapoznania się z jakimi pytaniami borykają się pracownicy gmin podczas kontroli NIK i jakie jeszcze obszary wymagają u Państwa ewentualnych napraw / korekt / zmian. Dla ułatwienia 4 przykłady są w załączeniu.
Na podstawie danych w CRFOP i Dzienniku Urzędowym Województwa Łódzkiego NIE można stwierdzić, aby GMINA PIĄTEK przeprowadziła takie działania od tamtego czasu do chwili obecnej.
Celem niniejszej petycji jest poproszenie Rady MIEJSKIEJ w PIĄTKU o podjęcie działań w celu zmian prawa miejscowego i dostosowania „dawnych” aktów prawa miejscowego do wymogów aktualnego stanu prawnego, zgodnego z tymi w ustawach. Jest to również ważne dla uniknięcia nieporozumień lub niejasności interpretacyjnych w zakresie organu sprawującego nadzór nad tą formą ochrony. Jestem w stanie udokumentować kilka przypadków z terenu kraju kiedy Wójtowie i pracownicy z niektórych gmin obarczali odpowiedzialnością za pomniki przyrody Lasy Państwowe, wojewodów lub osoby prywatne co skutkowało brakiem jakiejkolwiek ochrony pomników przyrody od ponad 10 lat...

Petycja (184kB) pdf

Wystąpienia pokontrolne (2656kB) pdf
Uchwała Tarnowskie Góry (2957kB) pdf
Uchwała Rady Miejskiej w Świeciu (1186kB) pdf

metryczka


Wytworzył: Dariusz Majewski (3 listopada 2025)
Opublikował: Jacek A. Michalski (5 listopada 2025, 08:56:29)

Ostatnia zmiana: brak zmian
Liczba odsłon: 3