Gmina Piątek

Procedura postępowania na wypadek pogorszenia się jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi

Ilekroć w procedurze jest mowa o:
- ustawie – należy przez to rozumieć ustawę z dn. 07 czerwca 2001 roku o zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków,
- rozporządzeniu – należy przez to rozumieć rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi,
- PPIS – należy przez to rozumieć Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny,
- ZGKiM – należy przez to rozumieć Zakład  Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Piątku

1. Cel procedury
Celem niniejszej procedury jest zapewnienie szybkiego i skutecznego sposobu eliminowania zagrożenia zdrowia i życia ludzi powstałych na skutek pogorszenia się jakości wody dostarczanej przez sieć wodociągową, eliminowanie przyczyn je powodujących oraz zapewnienie awaryjnych dostaw wody.
2. Zakres
Zakres procedury obejmuje działania podejmowane przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Piątku w porozumieniu z Wójtem Gminy Piątek i Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Łęczycy oraz innymi służbami.
3. Organy kontrolujące jakość wody
Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy ZGKiM ma obowiązek zapewnić zdolność posiadanych urządzeń wodociągowych do realizacji dostaw wody zgodnie z rozporządzeniem. Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi sprawują:
- Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Łęczycy
- ZGKiM w ramach sprawowania kontroli wewnętrznej (art. 5.1 ustawy).
4. Kontrola jakości wody i jej ocena
Prowadzona kontrola sanitarna zaopatrzenia ludności w wodę ma na celu zapewnienie odbiorcom wody dobrej pod względem zdrowotnym, zapobieganie epidemiom wodnym i ogniskom chorób zakaźnych przenoszonych przez wodę oraz zapobieganie zatruciom i innym skutkom wynikającym z zanieczyszczenia wody.  Podstawą oceny jakości wody są badania wykonane przez laboratorium Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Łęczycy i ZGKiM , oceniana jest jakość wody ujmowanej, tłoczonej do sieci, wody surowej i dostarczanej odbiorcom. W myśl rozporządzenia woda jest bezpieczna dla zdrowia ludzkiego jeśli jest wolna od mikroorganizmów chorobotwórczych i pasożytów oraz spełnia podstawowe wymagania mikrobiologiczne, chemiczne określone w rozporządzeniu.
Ocena przydatności wody prowadzona przez ZGKiM w ramach kontroli wewnętrznej obejmuje:
1) przeprowadzanie badań jakości wody zgodnie z wymogami rozporządzenia,
2) w przypadku wystąpienia okoliczności mogących mieć wpływ na jakość wody badania przeprowadza się w zależności od potrzeb,
3) próbki wody pobiera się:
- w ujęciach wody,
- w miejscach pozwalających na ocenę skuteczności procesu uzdatniania wody,
- w miejscach wprowadzenia wody do sieci wodociągowej,
- z sieci wodociągowej w miejscach równomiernie rozmieszczonych na całym obszarze zaopatrzenia w wodę,
4) ustalenie harmonogramu pobierania próbek wody tak by terminy badań przeprowadzonych przez PPIS i ZGKiM były równomiernie rozłożone w czasie,
5) wykonanie lub wskazanie przez ZGKiM stałych punktów czerpalnych reprezentatywnych dla danego wodociągu i służących do pobierania próbek wody,
6) przechowywanie wyników badań przez okres lat 5. i przekazywania ich do PPIS,
7) udostępnianie wszystkim zainteresowanym ostatnich wyników analiz jakości wody w siedzibie ZGKiM, na stronie internetowej gminy Piątek www.bip.ugpiatek.pl i www.gminapiatek.pl
8) niezwłoczne informowanie PPIS w Łęczycy o pogorszeniu jakości wody, gdy woda nie odpowiada wymaganiom ujętym w rozporządzeniu.
Stała kontrola jakości wody jest integralną częścią  zadań ZGKiM, zapewniającą skuteczność procesów uzdatniania, odpowiednia jakość produkcji wody oraz eliminację jej wtórnego zanieczyszczenia w sieci dystrybucyjnej.
W trosce o bezpieczeństwo mieszkańców gminy Piątek oraz w celu ograniczenia ryzyka i okoliczności mogących spowodować pogorszenie jakości wody do spożycia przez ludzi ZGKiM prowadzi:
1) systematyczna ocenę jakości wody pod względem bezpieczeństwa dla zdrowia i życia ludzkiego zgodnie z rozporządzeniem,
2) bieżącą kontrolę i utrzymuje należyty stan  sanitarno – techniczny urządzeń służących do ujmowania, uzdatniania i transportu wody przeznaczonej do spożycia,
3) okresową kontrolę stanu zdrowia pracowników zajmujących się konserwacją i eksploatacją urządzeń oraz instalacji służących do ujmowania, oczyszczania i przesyłania wody.
4) Sposób postępowania w przypadku skażenia wody lub pogorszenia jej jakości
Woda przeznaczona do spożycia dla ludzi powinna być bezpieczna dla zdrowia i życia człowieka. Do potencjalnych przyczyn pogorszenia jakości wody należą:
- rozszczelnienie sieci wodociągowej,
- awarie w systemie uzdatniania wody: zerwanie złoża w filtrze, wypływ złoża filtrującego z filtrów, uszkodzenie zaworów zwrotnych, rozregulowanie systemu napowietrzania wody, napływ wód gruntowych do studni głębinowych, nie przestrzeganie procedur płukania filtrów i dezynfekcji wody,
- zerwanie lustra wody w studni głębinowej, awarie i zużycie pomp głębinowych, awarie rurociągu tłocznego, zaczopowanie studni,
- celowe skażenie wód głębinowych lub zbiorników wody oczyszczonej.    
5) Przyjmowanie zgłoszeń o zaistniałych awariach
ZGKiM w Piątku prowadzi całodobowe dyżury w dni powszednie i świąteczne, w czasie których przyjmowane są wszelkie zgłoszenia dotyczące nie tylko awarii sieci wodno – kanalizacyjnej ale również zgłoszenia dotyczące jakości wody pod numerami telefonu:
od poniedziałku do piątku
w godzinach od 7:00 - 15:00
tel. 24 722 12 07 lub 502 585 696

od poniedziałku do piątku
w godzinach od 15:00 - 7:00
tel.: 509 234 160 i/lub    608 482 208

w dni wolne od pracy, niedziele i święta – całodobowo
tel.: 509 234 160 i/lub    608 482 208

Informacje o stanie jakości wody mogą też wynikać ze zgłoszeń PPIS w Łęczycy, która prowadzi zewnętrzna kontrolę jakości wody.
W przypadku wystąpienia sygnałów lub zgłoszeń dotyczących pogorszenia jakości wody zimnej dostarczanej do sieci lub do odbiorców Kierownik ZGKiM dokonuje oceny zaistniałej sytuacji. Próbki wody pobierane są przez osoby upoważnione i dostarczane do laboratorium  celem ich zbadania, dokonania oceny przydatności wody.
6. Zasady postępowania w przypadku skażenia wody
W przypadku uzyskania wyników badań nietypowych dla ocenianej wody – wzrost wskaźników mikrobiologicznych, obecność pojedynczych bakterii chorobotwórczych lub niewielkich przebarwień ZGKiM podejmuje działania zmierzające do:
1) ustalenia obszaru objętego zagrożeniem,
2) niezwłocznej likwidacji skutków zaistniałej sytuacji – podejmuje przedsięwzięcia naprawcze i ustala harmonogram ich realizacji,
3) dezynfekcji wody podchlorynem sodu w oparciu o rozporządzenie,
4) intensywnego awaryjnego płukania sieci wodociągowej,
5) przeprowadzenia badań kontrolnych jakości wody, z których wynika decyzja o powtórzeniu lub zakończeniu działań,
6) przekazanie wyników badań kontrolnych wody PPIS oraz władzom samorządowym.
Jeżeli mimo podjętych starań wyniki nadal będą stwierdzały brak przydatności wody do spożycia dla ludzi, zamknięta zostaje część lub cały wodociąg.
W zależności od skali zagrożenia i jego rodzaju podejmowane działania winny być ukierunkowane na:
1) powiadomienie władz samorządowych i jednostek wytypowanych do udzielania pomocy w sytuacjach kryzysowych,
2) poinformowanie odbiorców o zaistniałym zagrożeniu w następujący sposób:
2.1) Kierownik ZGKiM lub osoba przez niego upoważniona redaguje oficjalną informację, która jest podana do publicznej wiadomości przez:
- umieszczenie komunikatu na oficjalnej stronie internetowej Urzędu Gminy Piątek www.bip.ugpiatek.pl i www.gminapiatek.pl
- powiadomienie Wójta gminy Piątek,
- zamieszczenie ogłoszenia w lokalnych mediach,
- wywieszenie komunikatu na tablicach informacji publicznej zlokalizowanych na terenie gminy Piątek.
Po otrzymaniu pozytywnych wyników badań jakości wody i otrzymaniu akceptacji przez PPIS obowiązkiem  ZGKiM jest zamieszczenie komunikatów o odwołaniu niebezpieczeństwa związanego ze skażeniem wody.
3) zapewnienie awaryjnych źródeł zaopatrzenia w wodę, polegające na podjęciu działań w zależności od skali problemu:
- dokonanie przełączeń w infrastrukturze technicznej na nieskażone źródła zaopatrzenia w wodę,
- zorganizowanie dostaw wody pitnej (beczkowozy, woda butelkowa),
- zorganizowanie dostaw wody do celów gospodarczych.
W celu prawidłowego zorganizowania dostaw wody należy:
- określić punkty dostaw dla poszczególnych części gminy,
- opracować i rozpowszechnić harmonogram awaryjnych dostaw wody,
- zapewnić środki transportu i ludzi do realizacji dostaw wody,
- udostępnić zastępczy punkt poboru wody na terenie ZGKiM.
Do transportu wody należy korzystać z cystern przeznaczonych do wody pitnej. Cysterny te powinny być wyposażone w stosowny kran czerpalny zabezpieczony przed skażeniem oraz właz do napełniania zbiornika zabezpieczony przed dostępem osób nieupoważnionych oraz możliwość bezpiecznego opróżniania i czyszczenia oraz nie dopuszczenia do wtórnego skażenia wody.
4) usunięcie źródeł zagrożenia poprzez:
- zlokalizowanie przyczyny i rodzaju zanieczyszczenia wody,
- wyłączenie skażonych studni głębinowych,
- wyłączenie stacji uzdatniania wody lub jednostkowego procesu technologicznego będącego źródłem skażenia, względnie zbiornika wody,
- wyłączenie skażonego odcinka sieci wodociągowej poprzez zakręcenie zasuw ,
- dezynfekcję ujmowanej wody oraz intensywne płukania studni głębinowych w granicach ustalonych zasobów eksploatacyjnych,
- dezynfekcję wody gromadzonej w zbiornikach wody czystej (wyrównawczych),
- czyszczenie i dezynfekcja zbiorników,
- dezynfekcja skażonych odcinków sieci wodociągowej,
- zlecenie laboratoryjnych badań mikrobiologicznych i fizyko – chemicznych próbek wody  w zakresie rozszerzonym na urządzenia, co do których występuje podejrzenie o możliwość przenoszenia skażenia,
- bieżące informowanie PPIS o uzyskanych wynikach badań jakości wody.